بازگشت
روزا پارکس نماد مقاومت سیاه پوستان ایا لات متحده امریکا
نگارنده: شیراحمد نهضت یار نگارنده: شیراحمد نهضت یار

واشنگتن- ایا لات متحده امریکا

 

بسیاری از مورخین اول دسامبر 1955 را بعنوان روز میلاد جنبش حقوق مدنی معاصردر ایا لات متحده امریکا می شناسند.این همان تاریخیست که یک زن خیاط سیاهپوست بنام روزا پارکس در شهر مانت گامری ایالت الیبا ما ایالات متحده امریکا از خالی نمودن چوکی بس شهری برای راکبین سفید پوست امتناع ورزید. زمانیکه روزا پارکس عدم اطاعت خویش را از درایور بس جیم بلکس نام وانمود کرد این عمل خشم و غضب درایور و سایر راکبین سفید پوست را بر انگیخت. آنان فی الفور از پولیس خواهان کمک شدند تا مخالفت و ستیز این زن سیاهپوست را سر کوب نمایند. کار بجای رسید که پارکس را بوسیله زور کشان- کشان از بس بیرون افگندند. روزا پارکس بجرم دفاع از  حقوق انسانی اش مطابق به ماده یازده فصل ششم قانون تبعیض نژادی امریکا به زندان انداخته شد.                                                   

غرض روشن شدن بیشتر موضوع لزوم آن می افتد که یک مکث مختصر پیرامون اوضاع.احوال و برخوردهای اجتماعی 50 سال پیش امریکا ییان. طبقات حاکمه جامعه اشرافی و رژیم نسبت به سیاهپوستان نموده و سیمای جامعه طبقاتی آنوقت را  به تصویر بکشیم.                     

در روزگاران نیم قرن قبل سیاه پوستان امریکا بحیث انسانهای درجه سوم شدیدآ مورد تبعیض نژادی قرار میگرفتند. بگونه مثال فرزندان ایشان بر مبنای خصلت قانون استبدادی  تبعیض از فراگیری تعلیم و تحصیل در موسسات تعلیمی و تحصیلی که مختص به  سفید پوستان بود محروم بودند. در داخل بسهای شهری جای علیحده ای برای راکبین سیاهپوست نشانی شده بود. انجام کار های شاقه و طاقت فرسا. موجودیت روحیه انذجار آمیز حاکم و مسلط در جامعه .داشتن سابقه برده گی در ساختار اجتماعی . عدم کار یابی در ادارات و موسسات دولتی. محرومیت از تمامی امتیازات ومدنی وانسانی.رقم خوردن نصیب  کم و اقبال بد در کتاب  مقدرات به اساس باور ها و عقایدمذهبی و  اجتماعی مردم ماو مصیبتهای رور افزون انسانهای دارای پوست سیاه امریکا را به ستوه رسانیده بود که بالاخره شاید و باید خواهی- نخواهی این عقده ها و آلام که از دیر زمان سر به سر بالای هم انباشته شده بود انفجار میکرد.                                                                                  

واکنش سریع و دلیرانه روزا پارکس سکوت تقریبآ دو نیم قرنه قشر مظلوم و بی دفاع سیاه پوستان را شکست وراه را برای ایجا د یک جنبش فعال مردمی باز نمودو به تبعیض علنی نژادی که بالوسیله سفید پوستان اعمال می گردید نقطه فرجام گذاشت. شهره عکس العمل تند و تیز روزا پارکس از کران تا کران امریکا طنین انداخت. موج عظیمی از نارضایتیها . ظلم و تعدی که در طول تا ریخ تراکم یافته بود به یک باره گی بسیار بگونه برق آسا در تمام رده ها .صفوف و اقشار اجتماعی زیر ستم انتشار یافت. هنوز شب به نیمه نرسیده بود که نیکسن و کلیفورد دوستان و همرزمان قریب روزاپارکس بعد از پرداخت ضمانت  او را از اسارت گاه رها نمودند.خبر حادثه تا خانم رابنسون عضو شورای سیاسی شهر مونت گامری شیوع کرد.سازمان سیاسی زنان شهر دست به یک اقدام بی سابقه و عظیم سیاسی زد. سازمان پلان بایکات ویا بعباره دیگر تحریم استفاده از بسهای شهر را به تاریخ چهارم دسامبر در کلیسای سیاهپوستان طرح نمود. این معبد مذهبی که اکنون به یک نهاد سیاسی مبدل گردیده بود تصویب  نمود که تا رسیدن به هدف غایه که عبارت از استخدام درایوران سیاه پوست و  الغای قانون تبعیض نژادی بود بایکات را ادامه دهند. چهار روز بعد محکمه روزا پارکس را مقصر پنداشته و به پرداخت چهارده دالر امریکایئ محکوم نمود. در حقیقت امر پارکس با این عمل خود قانون رسمی تبعیض نژادی امریکا را به چالش گرفت و نا رضایتی ملت محکوم خودرا به شیوه بسیار انقلابی و بی هراس نما یش داد.  روزا پارکس بعد ها در مصاحبه سال   نوزده نودو دو در برابر سوال خبرنگار رادیوی ملی ضمن یاد آوری از قیام اول دسامبر  نوزدده پنجاه و پنج چنین گفت:" به هر اندازه که اگر ما تسلیم طلبی را اختیار می کردیم بهمان پیمانه عمر تبعیض و زنده گی ذلت بار طویل میگشت."             

مقاومت یکروزه زن قهرمان سیاه پوست منتج به ایجاد یک سازمان سیاسی قوی بنام انجمن اصلاحی شهر مونت گامری گردید. بمقصد سر و سامان دادن امورات سازمانی و رهبری هر چه سالمترانجمن تصمیم گرفت تا داکتر مارتین لوتر کنگ ( بعد ها رهبر سیاهپوستان امریکا گشت ودر  چهارم اپریل نوزده شصت و هشت ترور گردید) را به پست رهبری این سازمان بر گزیدند. سازمان با پخش سی و پنج هزار ورق ابلاغیه از تمام سیاهپوستان خواست تا روز های دو شنبه هفته از سوار شدن در بسهای شهری ابآ بورزند. روز دو شنبه اول آسمان شهرمونت گامری ابر آلود بود و چنان به باریدن آغاز کرد که کوچه ها. خیابانها و جاده ها ی شهر و دهات از فرط  آب  لبریز گشت. از سی تا چهل هزار سیاهپوست به مسافه سی کیلومتر پیاده گردی کردند. بایکات خسارات مالی واقتصادی هنگفت را به شرکتهای خصوصی و تصدیهای ترانسپورتی وارد نمود.

 

   فضای شهر و بازار روز تا روز به سردی می گرایید واز رونق آن کاسته می شد.سرمایداران از لحاظ روحی وروانی افسرده گشته و جرآت سرمایه گذاری را درین عرصه بزنس از دست میداد. یآس و نا امیدی در نهاد های اقتصادی و تولیدی گسترش می یافت. بایکات سیصدو هشتادو یک روز دوام یافت. متشبثین خصوصی ومالکین بخش ترانسپورت خسارات مادی و زیانهای پولی و اقتصادی را تحمل نتوانسته در پاسخ به این بایکات و یا در حقیقت امر بمنظور قلع وقمع داعیه بر حق سیاه پوستان دست به اتش کشیدن کلیسا های سیاهپوستان. ترور و ایجاد فضای اختناق زدند بگونه مثال: در جنوری نوزده پنجاه و شش منزل مارتین لوتر کنگ طعمه حریق گشت. منازل مسکونی اعضای سازمان و هوا خواهان روزا پارکس مورد حمله قرار گرفتند اما بایکات به اراده ملت توانا و مستضعف بیش از پیش قوام بیشتر می یافت . حینیکه نیروی استکبار احساس نمود که دیگر دربرابر عزم متین و سیل خروشان ایستاده گی بی معنی و احمقانه است ستره محکمه یا دیوان عالی قضائئ بتاریخ سیزده نوامبر نوزده پنجاه و شش نا گزیر بعد از یک جلسه بحث انگیز قانون تبعیض نژادی ایالات متحده امریکا را برای ابد ملغی قرار دادو متعا قبآ یک ماه بعد از الغائ قانون تبعیض نژادی بایکات با نتائج چشمگیر و پیروزمند در شهر مونت گامری ایالت الیبا مای ایالات متحده امریکا خاتمه یافت.

با وجود اینکه روزا پارکس آغازگر بایکات بود و یک تغییر کلی در حیات اجتماعی و سیاسی سیاه پو ستان رونما ساخت ولی خود بعد از ختم بایکات مدتی با بسا ناملایمات اجتماعی که مولود شرایط تبعیض بود روبرو گشت. در نتیجه این بایکات پارکس مشغله خودرا که قوت لا یموت شمرده می شد  از دست داد. شوهرش را بعنوان شریک زنده گی. محرک و حامی اندیشه های زنش مجبور به استعفآ نمودند . در سال نوزده پنجاه و هفت هر دو مانت گامری را ترک کرده به ایالت ویرجینیا رفتند. برای یک زمان معین در یک هوتل بحیث خیاط کار کرد. تا سالهای دوره بازنشستگی بحیث سکرتر یکی از سناتور های امریکا انجام خدمت نمود.

روزا پارکس تا دم مرگ هر آنچه در وجود نحیف خود داشت وقف خدمت وآزادی انسان محنت کش جامعه خود کرد. واپسین سالها و ایام حیات روزا پارکس توآم با یک سلسله افتخارات معنوی نیز  بوده که کمترین اشخاص در قرن بیست میلادی توانسته است  به آن پله ها و مدارج مباهات برسد. از روزا پارکس مردم امریکا و سیاهپوستان جهان بمنزله یک قهرمان ملی قدردانی می نمایند. این زن آهنین اراده با ارائه لکچر ها. خطابه ها در مارشها و همآیشها لقب مادروطن  را از آن خود کرد. چهل و سه باربه اخذ درجه دوکتورای افتخاری نایل آمد. این انسان نمونه و مدل برجسته جامعه سیاه پو ستان امریکا در زمان حیاتش به اخذ جوایز.ومدالها در داخل و خارج کشور  موفق گردیده است . جایزه صلح و عدم تشدد مارتین لوتر کنگ. اهدائ مدال آزادی توسط آقای بل کلنتون چهل و دو مین ریس جمهور امریکا. ساختن فلم هنری بر بنیاد زنده گی شخصی وی. کسب جایزه مهاتما گاندی رهبر فقید ملت هند.و غیره را میتوان یاد کرد.   از روزا پارکس کتب مطبوع چون  نیروی خاموش. قصه من   و  من روزا پارکس هستم به  میراث مانده است.روزا پارکس در بیست و ششم اکتوبر دو هزار و پنج جان به جان آفرین سپردو  خاکسپاری این سمبول آزادی و متانت  طی یک مراسم عزا داری رسمی و دولتی با شرکت برخی از شخصیت های نامدار جهان با شان و تعظیم خاص انجام یافت.

 

 

 

 

 


March 17th, 2008


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
علمي و معلوماتي